รู้ทันสาเหตุ อาการหายใจลำบาก หายใจไม่เต็มปอด มีแนวทางการรักษาและดูแลตัวเองอย่างไรบ้าง 

อาการหายใจลำบาก มีลักษณะเป็นอย่างไร 

• รู้สึกหายใจสั้น หายใจตื้นหรือหายใจไม่เต็มปอด
• รู้สึกแน่นหน้าอก อึดอัด เหมือนมีอะไรมารัดหรือกดทับ
• ต้องออกแรงในการหายใจเข้าหรือออกมากกว่าปกติ
• อาจมีอาการเหนื่อยง่ายเมื่อทำกิจกรรมต่าง ๆ
• ในบางรายอาจมีเสียงหวีดขณะหายใจ (Wheezing) หรือไอร่วมด้วย
• ตื่นกลางดึกเพราะรู้สึก หายใจไม่ค่อยออก 

สาเหตุของอาการหายใจไม่เต็มปอด หายใจลำบาก 

โรคระบบทางเดินหายใจ 

• โรคหอบหืด เกิดจากการอักเสบและตีบแคบของหลอดลม ทำให้หายใจมีเสียงหวีด แน่นหน้าอกและหายใจไม่ค่อยออก 
• โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง มักพบในผู้ที่สูบบุหรี่เป็นเวลานาน ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังของหลอดลมและถุงลมโป่งพอง ส่งผลให้หายใจเหนื่อยหอบ 
• โรคปอดบวม ทำให้มีไข้ ไอและหายใจลำบาก
• ภาวะลิ่มเลือดอุดกั้นในปอด ลิ่มเลือดไปอุดตันหลอดเลือดแดงในปอด ทำให้มีอาการเจ็บหน้าอกและหายใจลำบากเฉียบพลัน
• โรคภูมิแพ้ เมื่อสัมผัสฝุ่นละอองหรือสารก่อภูมิแพ้ อาจมีอาการคัดจมูก น้ำมูกไหลและหายใจไม่ค่อยออกได้ 

• โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ อาจทำให้เจ็บหน้าอกและหายใจไม่เต็มปอด โดยเฉพาะขณะออกกำลังกาย
• ภาวะหัวใจล้มเหลว หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้มีของเหลวคั่งในปอด ส่งผลให้หายใจไม่เต็มปอด โดยเฉพาะเวลานอนราบหรือออกแรง

โรคระบบประสาทและกล้ามเนื้อ 

ปัจจัยอื่น ๆ 

นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่สามารถกระตุ้นให้เกิดอาการหายใจไม่เต็มปอด หรือหายใจลำบากได้ อาทิ ความเครียดและความวิตกกังวล การพักผ่อนไม่เพียงพอ โรคอ้วนหรือแม้แต่การออกกำลังกายที่หนักเกินไป ก็อาจทำให้เกิดอาการหายใจไม่สะดวกได้เช่นกัน 

อาการหายใจลำบากแบบไหน ถึงควรรีบไปพบแพทย์

แม้อาการหายใจลำบาก ในบางครั้งอาจจะไม่รุนแรงมากนัก แต่ถ้าหากมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วย ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วนเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้อง

• อาการหายใจไม่เต็มปอดหรือหายใจลำบาก เกิดขึ้นเฉียบพลันและรุนแรง

• มีอาการเจ็บหน้าอกหรือแน่นหน้าอกรุนแรง

• ริมฝีปากหรือปลายนิ้วเปลี่ยนเป็นสีเขียวคล้ำ

• มีอาการหน้ามืด วิงเวียนศีรษะหรือจะเป็นลม

• หายใจมีเสียงหวีดดังหรือไอเป็นเลือด

• มีไข้สูงร่วมกับอาการ หายใจไม่ค่อยออก

• อาการไม่ดีขึ้นหลังได้รับการดูแลเบื้องต้นหรือมีอาการแย่ลงเรื่อย ๆ 

อาการหายใจไม่ค่อยออก มีวิธีการรักษาอย่างไรบ้าง 

ใช้เครื่องพ่นละอองยา

สำหรับผู้ที่มีอาการหายใจไม่เต็มปอด หรือหายใจไม่ค่อยออก ซึ่งมีสาเหตุมาจากโรคระบบทางเดินหายใจ เช่น โรคหอบหืด หรือโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง สามารถใช้เครื่องพ่นละอองยา (Nebulizer)* เพื่อช่วยขยายหลอดลมและลดการอักเสบ ทำให้หายใจได้สะดวกขึ้นได้ โดยเครื่องพ่นละอองยาจะเปลี่ยนยาในรูปของเหลวให้เป็นละอองฝอยขนาดเล็ก ทำให้ยาเข้าสู่ทางเดินหายใจได้โดยตรงและออกฤทธิ์ได้เร็ว

*ทั้งนี้ การใช้เครื่องพ่นละอองยาควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ทุกครั้ง   

บำบัดด้วยออกซิเจน 

สำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำอย่างรุนแรง ซึ่งอาจเกิดจากโรคปอดหรือโรคหัวใจบางชนิด แพทย์อาจพิจารณาให้การบำบัดด้วยออกซิเจน เพื่อช่วยเพิ่มระดับออกซิเจนในร่างกาย ช่วยลดอาการหายใจลำบาก และเหนื่อยหอบได้   

รับประทานยาตามคำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ 

แพทย์อาจสั่งจ่ายยาเพื่อรักษาโรคที่เป็นต้นเหตุของอาการหายใจลำบาก เช่น ยาขยายหลอดลม ยาสเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบ ยาขับปัสสาวะในกรณีภาวะหัวใจล้มเหลว หรือยาปฏิชีวนะหากมีการติดเชื้อแบคทีเรีย สิ่งสำคัญ คือต้องรับประทานยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด และไม่ควรซื้อยามารับประทานเองเด็ดขาด   

ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

การออกกำลังกายที่เหมาะสมและสม่ำเสมอ เช่น การเดิน การว่ายน้ำหรือโยคะ สามารถช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อที่ใช้ในการหายใจและระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้ปอดทำงานได้ดีขึ้น ลดอาการเหนื่อยง่ายและช่วยให้หายใจได้เต็มปอดมากขึ้น 

อาการหายใจไม่ค่อยออก หายใจลำบาก มีวิธีการป้องกันอย่างไรบ้าง

การป้องกันหรือลดความเสี่ยงในการเกิดอาการหายใจไม่ค่อยออก และหายใจลำบาก สามารถทำได้โดยการดูแลสุขภาพโดยรวม และหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ได้ ดังนี้ 

• หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสารระคายเคืองต่าง ๆ เช่น ควันบุหรี่ ฝุ่นละออง PM2.5 สารเคมี หรือสารก่อภูมิแพ้ที่ทราบ หากจำเป็นต้องสัมผัสหรือหลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีควันและฝุ่นไม่ได้ ควรสวมหน้ากากอนามัยไว้ตลอดเวลา  
• หลีกเลี่ยงการอยู่ในพื้นที่แออัด หรือบริเวณที่อากาศไม่ถ่ายเท ซึ่งอาจเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรค  
• ไม่สูบบุหรี่และหลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสอง บุหรี่เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคระบบทางเดินหายใจและโรคหัวใจ 
• รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม การควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ช่วยลดภาระการทำงานของระบบทางเดินหายใจและระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้การหายใจสะดวกและมีประสิทธิภาพมากขึ้น 
• ฉีดวัคซีนป้องกันโรค อย่างวัคซีนไข้หวัดใหญ่ และวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบตามคำแนะนำของแพทย์
• พักผ่อนให้เพียงพอและจัดการความเครียด เพื่อให้ร่างกายได้พักผ่อนและซ่อมแซมตัวเองอย่างเต็มที่ 
• ตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อตรวจวินิจฉัยหาโรคที่อาจเป็นสาเหตุของอาการหายใจลำบาก ตั้งแต่เนิ่น ๆ 

 

สรุปบทความ 

อาการหายใจลำบาก หรือรู้สึกหายใจไม่เต็มปอด เป็นภาวะที่สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ตั้งแต่โรคระบบทางเดินหายใจ โรคหัวใจ ไปจนถึงปัจจัยอื่น ๆ เช่น ความเครียดหรือโรคอ้วน ดังนั้น การทำความเข้าใจลักษณะอาการและสาเหตุเบื้องต้นจึงเป็นสิ่งสำคัญ ควรหมั่นสังเกตอาการของตนเองอย่างสม่ำเสมอ หากมีอาการที่น่ากังวลหรือหายใจไม่ค่อยออกอย่างรุนแรง ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและวิธีแก้ไขที่เหมาะสม ทั้งนี้ ผู้ที่มีอาการดังกล่าวสามารถรักษาอาการเหล่านี้ได้ด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น ใช้เครื่องพ่นละอองยา เข้ารับการบำบัดด้วยออกซิเจน รับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง รวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้วยการออกกำลังกายเบา ๆ เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงให้ร่างกาย นอกจากนี้ การป้องกันด้วยการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงและดูแลสุขภาพอย่างสม่ำเสมอก็จะช่วยลดโอกาสเกิดอาการหายใจลำบากได้อย่างมีประสิทธิภาพ


 

Danielle Dresden. (2025). What is dyspnea?. สืบค้นจาก https://www.medicalnewstoday.com/articles/314963 

กิติพล นาควิโรจน์. (ม.ป.ป.). Dyspnea. สืบค้นจาก https://www.rama.mahidol.ac.th/fammed/th/palliativecare/symptoms/doctorpalliative14th 

เกษม สิริธนกุล. (2023). อาการหายใจลำบาก หายใจไม่เต็มปอด (Dyspnea). สืบค้นจาก https://www.medparkhospital.com/disease-and-treatment/dyspnea-shortness-of-breath 

โรงพยาบาลกรุงเทพ สำนักงานใหญ่. (2019). เหนื่อยง่าย หายใจไม่อิ่ม โรคหรือไม่ใช่โรค. สืบค้นจาก https://www.bangkokhospital.com/th/bangkok/content/diagnosis-of-breathless-easily-tired-causes 

โรงพยาบาลรามคำแหง. (2025). เมื่อไหร่ต้องใช้ยาพ่น อาการแบบไหนถึงใช้ยาพ่น คำตอบที่คนสงสัย. สืบค้นจาก https://www.ram-hosp.co.th/news_detail/84 

โรงพยาบาลศิครินทร์. (ม.ป.ป.). หายใจไม่อิ่ม หายใจไม่เต็มปอด สัญญาณเตือนของโรคต่างๆ. สืบค้นจาก https://www.sikarin.com/health/หายใจไม่อิ่ม 

โรงพยาบาลสินแพทย์ ศรีนครินทร์. (2022). ชวนรู้จักออกซิเจนบำบัด วิธีรักษาแบบใหม่. สืบค้นจาก https://www.synphaet.co.th/hyperbaric-oxygen-therapy/