Tăng huyết áp áo choàng trắng là gì? Cách nhận biết dễ dàng và đúng chuẩn

Tăng huyết áp áo choàng trắng là tình trạng phổ biến ở người cao tuổi, dễ khiến chỉ số đo cao hơn thực tế do xơ cứng động mạch. Nếu bạn đang theo dõi huyết áp tại nhà, việc hiểu rõ hiện tượng này là cần thiết để tránh điều trị sai hướng. Bạn có thể đọc bài viết này của Omron để nắm được nguyên nhân, cách nhận biết và giải pháp phù hợp.

1. Tăng huyết áp áo choàng trắng là gì?

Tăng huyết áp áo choàng trắng còn gọi là tăng huyết áp áo choàng trắng (white‑coat hypertension)  là hiện tượng huyết áp của một người chỉ tăng lên khi đo tại cơ sở y tế (phòng khám hoặc bệnh viện) do căng thẳng, lo lắng, nhưng lại duy trì bình thường khi đo ở nhà hoặc trong môi trường thoải mái.

Kiểm tra huyết áp người cao tuổi với máy Omron

2. Nguyên nhân của bệnh tăng huyết áp áo choàng trắng 

Hai yếu tố chính gây ra tình trạng tăng huyết áp áo choàng trắng là phản ứng tâm lý khi tiếp xúc với môi trường y tế và sự xơ cứng trong hệ mạch máu, đặc biệt ở vùng cánh tay nơi thường đặt vòng bít đo huyết áp.

2.1 Hội chứng áo choàng trắng

Đây là tình trạng huyết áp chỉ tăng vọt khi đo trong môi trường y tế như phòng khám hoặc bệnh viện do lo âu, căng thẳng gặp bác sĩ hoặc nhân viên y tế. Hormone stress (adrenaline, cortisol) gây kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, làm tăng nhịp tim và co mạch, từ đó đẩy huyết áp lên cao tạm thời.

Xuất hiện phổ biến ở phụ nữ, người lớn tuổi, người mới được chẩn đoán tăng huyết áp nhẹ hoặc đang mang thai. Ngoài căng thẳng tâm lý do môi trường y tế, còn có các yếu tố như: đo huyết áp ngay sau khi vận động, chưa nghỉ ngơi đủ, bụng đầy, uống cà phê hoặc sử dụng ống chụp không phù hợp.

2.2 Xơ cứng động mạch cánh tay

Khi tuổi càng cao, các mạch máu trong đó có động mạch cánh tay dần mất đi sự đàn hồi do bị tổn thương, viêm lâu ngày và tích tụ các chất như collagen. Điều này khiến thành mạch trở nên cứng hơn. Khi đo huyết áp ở tay, độ cứng này làm cho sóng mạch lan nhanh, khiến máy đo ghi nhận huyết áp cao hơn thực tế, dù huyết áp tại tim (huyết áp trung tâm) vẫn bình thường.

Tăng huyết áp áo choàng trắng do căng thẳng khi gặp bác sĩ 

3. Các triệu chứng tăng huyết áp áo choàng trắng phổ biến 

Dù mang tên “tăng huyết áp”, nhưng tình trạng áo choàng trắng này thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, khiến nhiều người dễ hiểu lầm hoặc chủ quan.

• Nhức đầu: Có thể xuất hiện dạng nhức âm ỉ hoặc đau căng đầu, thường do phản ứng tăng huyết áp tạm thời khiến mạch máu căng giãn nhanh.
• Chóng mặt: Một số người cảm thấy choáng váng nhẹ hoặc mất thăng bằng trong hoặc ngay sau khi đo huyết áp, do sự dao động nhanh của áp lực máu.
• Mệt: Cảm giác uể oải có thể xuất hiện nếu lo lắng hoặc sợ hãi khi đến phòng khám, kết hợp với sự thay đổi huyết áp bất ngờ. 
• Yếu liệt tay chân vài giây đến vài phút: Hiếm gặp, nhưng nếu xảy ra, có thể liên quan đến dao động máu nhanh, cần được theo dõi kỹ để loại trừ nguyên nhân nguy hiểm khác như đột quỵ thoáng qua.
• Chảy máu cam tái phát nhiều lần: Mỗi lần chảy, máu giọt nhanh và nhiều do áp lực máu cao làm vỡ mạch máu nhỏ ở niêm mạc mũi. 

Nhức đầu là một trong các triệu chứng tăng huyết áp áo choàng trắng phổ biến  

4. Các lưu ý về tăng huyết áp áo choàng trắng 

Dù không phải là bệnh lý nguy hiểm ngay lập tức, tăng huyết áp áo choàng trắng  vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được theo dõi và đánh giá đúng cách. Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý:

• Không vội chẩn đoán chỉ dựa vào một lần đo huyết áp cao ở bệnh viện, cần đo lại dùng thiết bị theo dõi huyết áp tại nhà. 
• Tình trạng này vẫn có thể làm tăng nguy cơ tim mạch về lâu dài, vì thế theo dõi huyết áp định kỳ là cần thiết để phát hiện sớm nếu chuyển thành tăng huyết áp thật.
• Ưu tiên thay đổi lối sống hơn là dùng thuốc ngay,  nếu huyết áp tại nhà bình thường và không có yếu tố nguy cơ, có thể chưa cần dùng thuốc.
• Học cách đo huyết áp đúng và giữ tâm lý thoải mái trước khi đo, nghỉ ngơi đủ, tránh lo lắng, không uống cà phê, không nói chuyện trong khi đo.
• Sử dụng thiết bị đo chuẩn và đúng cách, đảm bảo vòng bít vừa tay, tay đặt ngang tim, đo vào thời điểm cố định trong ngày.
• Tái đánh giá định kỳ nếu có bệnh nền như tiểu đường, mỡ máu hoặc trên 60 tuổi. Những đối tượng này dễ bị tăng huyết áp thật về sau, dù hiện tại chỉ bị áo choàng trắng .

Theo dõi huyết áp định kỳ với máy Omron

Tăng huyết áp áo choàng trắng là một thách thức thầm lặng trong chẩn đoán và điều trị. Việc hiểu rõ nguyên nhân, yếu tố nguy cơ và cách nhận biết sẽ giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch tốt hơn. Hãy chủ động theo dõi huyết áp tại nhà bằng thiết bị đáng tin cậy như máy đo Omron và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa khi có nghi ngờ, để kiểm soát huyết áp một cách an toàn và chính xác.