Khí dung là gì? Những lưu ý khi dùng máy khí dung tại nhà

Khí dung là phương pháp điều trị tại chỗ giúp thuốc thẩm thấu sâu vào đường hô hấp dưới, thường được áp dụng cho bệnh viêm họng, xoang, phế quản hay hen suyễn. Tuy nhiên, việc dùng sai cách có thể gây tác dụng phụ. Vậy thở khí dung là gì, cách sử dụng máy xông khí dung ra sao? Bài viết này của Omron sẽ giúp bạn hiểu rõ và áp dụng đúng.

1. Thở khí dung là gì?

Thở khí dung là phương pháp dùng máy khí dung để khuếch tán thuốc dưới dạng sương, có tác dụng giúp thuốc tác động trực tiếp vào các vị trí đang bị viêm nhiễm trên hệ thống niêm mạc đường hô hấp. 

Khi được chuyển thành dạng hơi mịn, thuốc dễ dàng thâm nhập sâu vào các ống dẫn khí nhỏ như phế quản và tiểu phế quản, giúp tăng hiệu quả điều trị.

Thở khí dung đặc biệt phù hợp với đối tượng sau:

• Trẻ nhỏ: Vì chưa biết dùng bình xịt định liều (MDI) hoặc khó hợp tác khi uống thuốc.
• Người cao tuổi: Gặp khó khăn trong việc nuốt thuốc hoặc có nhiều bệnh lý nền liên quan đến hô hấp.
• Người mắc bệnh hô hấp mãn tính: Như hen suyễn, COPD, viêm phế quản mãn tính.

Lưu ý: Việc sử dụng thở khí dung cần có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa hô hấp để đảm bảo đúng loại thuốc, liều lượng và thời gian điều trị. Tránh tự ý sử dụng vì có thể gây kháng thuốc hoặc xuất hiện tác dụng phụ không mong muốn.

Khí dung là gì?

2. Các loại máy khí dung phổ biến

Máy xông khí dung hiện nay được thiết kế với nhiều công nghệ khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng cho từng độ tuổi và tình trạng sức khỏe. Dưới đây là Top 6 loại máy xông khí dung tốt nhất hiện nay, được đánh giá cao về hiệu quả điều trị và độ bền:

Máy xông khí dung Omron NE-C28: Dòng máy nén khí mạnh mẽ, phù hợp cho người bị hen suyễn hoặc viêm phế quản nặng. Thiết kế chắc chắn, dễ dùng tại nhà.

Máy xông khí dung Omron NE-C28

Máy xông khí dung Omron NE-C106: Phiên bản cơ bản với mức giá hợp lý, phù hợp cho gia đình có trẻ nhỏ, dễ vệ sinh và vận hành.

Máy xông khí dung Omron NE-C106

Máy xông khí dung Omron NE-U100: Máy xông khí dung dạng lưới rung cầm tay, sử dụng pin AA, gọn nhẹ và dễ mang theo khi di chuyển. Phù hợp cho trẻ em và người hay di chuyển.

Máy xông khí dung Omron NE-U100

Máy xông khí dung Omron NE-C101: Sản phẩm phổ thông, giá tốt, dễ sử dụng cho cả người lớn lẫn trẻ nhỏ.

Máy xông khí dung Omron NE-C101

Máy xông khí dung Omron NE-C801: Thiết kế nhỏ gọn, chạy êm, phù hợp cho trẻ nhỏ và người cần xông thường xuyên. Hiệu quả cao trong điều trị các bệnh lý đường hô hấp dưới như hen suyễn, viêm phế quản nhẹ.

Máy xông khí dung Omron NE-C801

Máy xông khí dung Omron NE-C803: Phiên bản cơ bản, thiết kế nhỏ gọn, hoạt động êm ái, phù hợp cho sử dụng tại nhà.

Máy xông khí dung Omron NE-C803

3. Các loại thuốc sử dụng trong khí dung

Thuốc khí dung gồm kháng sinh (gentamicin, chloramphenicol), kháng viêm (hydrocortisone), tinh dầu , thuốc co mạch (Ephedrin, Xylometazolin).  Đây là các thuốc được bác sĩ chỉ định, chuyển thành sương mịn qua máy khí dung để đi sâu vào vùng viêm trong hệ hô hấp, tác động nhanh và hiệu quả. 

3.1 Thuốc chống viêm và kháng sinh

Thuốc chống viêm: Như budesonide (một loại corticosteroid) giúp giảm viêm và phù nề niêm mạc đường hô hấp, đặc biệt hiệu quả trong các bệnh lý như hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Budesonide thường được sử dụng qua khí dung trong các trường hợp hen suyễn nặng hoặc COPD cần kiểm soát lâu dài.

Kháng sinh: Như tobramycin được sử dụng trong khí dung để tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt trong các trường hợp đặc hiệu như nhiễm Pseudomonas aeruginosa ở bệnh nhân xơ nang (cystic fibrosis). Đây là nhóm thuốc cần có chỉ định chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa để tránh hiện tượng kháng thuốc và đảm bảo hiệu quả điều trị.

3.2 Thuốc giãn phế quản

Thuốc giãn phế quản được sử dụng để mở rộng đường thở, giảm co thắt phế quản, và cải thiện lưu thông khí. Các loại phổ biến như albuterol (hay còn gọi là salbutamol) có tác dụng nhanh trong 5–10 phút và duy trì hiệu quả trong 4–6 giờ.

Chúng thường được chỉ định cho người mắc hen suyễn, COPD, hoặc các tình trạng khó thở cấp tính. Thuốc có thể được sử dụng đơn lẻ để giảm triệu chứng tức thời hoặc kết hợp với thuốc chống viêm (như budesonide) để kiểm soát cơn hen và giảm nghẹt thở do co thắt khí quản.

3.3 Dung dịch hỗ trợ khí dung

Bên cạnh các nhóm thuốc đặc trị, một số dung dịch hỗ trợ cũng được dùng trong khí dung để làm sạch và hỗ trợ quá trình hô hấp:

• Acetylcysteine: Là thuốc tiêu nhầy (mucolytic), giúp làm loãng đờm và hỗ trợ khạc đờm ra ngoài, phù hợp với người có nhiều dịch tiết hô hấp như trong COPD hoặc xơ nang.
• Nước muối sinh lý 0,9%: Dùng để làm ẩm niêm mạc đường hô hấp, hỗ trợ làm sạch phổi, và giúp thở dễ dàng hơn. Dung dịch này đặc biệt phù hợp cho trẻ nhỏ, người cao tuổi, hoặc những người cần duy trì độ ẩm đường thở mà không dùng thuốc đặc trị.

4. Quy trình sử dụng máy khí dung đúng cách

Để khí dung phát huy hiệu quả điều trị tối ưu, người dùng cần nắm rõ quy trình sử dụng đúng cách từ khâu chuẩn bị, sử dụng đến vệ sinh thiết bị sau mỗi lần dùng. Việc tuân thủ đúng kỹ thuật không chỉ giúp thuốc phát huy tác dụng nhanh chóng mà còn hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn hoặc tác dụng phụ không mong muốn.

4.1 Các bước chuẩn bị

• Trước khi tiến hành khí dung, người dùng cần thực hiện một số bước chuẩn bị sau:
• Kiểm tra thiết bị: Đảm bảo máy khí dung hoạt động bình thường, có nguồn điện ổn định hoặc pin đầy.
• Vệ sinh các bộ phận: Làm sạch cốc đựng thuốc, ống dẫn và mặt nạ bằng nước ấm, để ráo trước khi sử dụng.
• Chuẩn bị thuốc: Dùng đúng loại thuốc theo chỉ định của bác sĩ, đổ vào cốc chứa đúng liều lượng.
• Chọn vị trí ngồi thoải mái: Người bệnh nên ngồi thẳng, thư giãn trong suốt quá trình khí dung.

Chọn vị trí ngồi thoải mái

4.2 Cách sử dụng máy khí dung

Để đạt hiệu quả cao nhất, người dùng cần tuân thủ cách sử dụng máy khí dung đúng quy trình. Việc sử dụng sai kỹ thuật không chỉ làm giảm hiệu quả điều trị mà còn có thể gây kích ứng hoặc lãng phí thuốc.

• Lắp đặt mặt nạ hoặc ống ngậm phù hợp với đối tượng sử dụng (trẻ nhỏ thường dùng mặt nạ, người lớn có thể dùng ống ngậm).
• Bật máy khí dung và đợi cho đến khi thấy sương mù xuất hiện.
• Bắt đầu thở đều và sâu qua miệng (nếu dùng ống ngậm) hoặc qua mũi và miệng (nếu dùng mặt nạ), giữ hơi trong 2–3 giây trước khi thở ra nhẹ nhàng.
• Tiếp tục khí dung trong 10–15 phút, hoặc cho đến khi hết thuốc trong cốc đựng.

4.3 Lưu ý khi sử dụng máy khí dung

Việc sử dụng máy khí dung đòi hỏi sự cẩn trọng và tuân thủ đúng hướng dẫn để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh các rủi ro sức khỏe không mong muốn. Dưới đây là những điểm quan trọng cần ghi nhớ khi sử dụng thiết bị này:

• Vệ sinh máy ngay sau mỗi lần sử dụng bằng nước ấm và để khô tự nhiên, tránh tích tụ vi khuẩn.
• Không sử dụng máy khi có dấu hiệu hư hỏng hoặc các phụ kiện đã hết hạn.
• Theo dõi phản ứng sau khí dung, đặc biệt với trẻ nhỏ hoặc người có tiền sử dị ứng thuốc.
• Luôn dùng thuốc đúng liều lượng, đúng chỉ định bác sĩ, không tự ý pha trộn nhiều loại thuốc khí dung cùng lúc.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi khí dung nếu đang sốt cao kèm theo các triệu chứng hô hấp nghiêm trọng (như ho không kiểm soát hoặc khó thở nặng), để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Hy vọng qua bài viết này của Omron bạn đã có cái nhìn rõ hơn về khí dung là gì và cách sử dụng máy xông khí dung hiệu quả. Để đạt được kết quả tốt nhất, việc sử dụng máy xông khí dung đúng cách là rất quan trọng. Hãy thực hiện đúng các bước hướng dẫn và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ khi chọn thuốc khí dung phù hợp để bảo vệ sức khỏe cho bạn và gia đình.