Alt text: กระเทียม
กระเทียมเป็นสมุนไพรที่รู้จักกันดีในเรื่องการดูแลสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด สารสำคัญอย่างอัลลิซิน (Allicin) ในกระเทียมมีคุณสมบัติช่วยลดความดันโลหิต โดยมีฤทธิ์คล้ายยาในกลุ่ม ACE inhibitors ซึ่งช่วยขยายหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนได้สะดวกยิ่งขึ้น นอกจากนี้ กระเทียมยังช่วยลดไขมันในเลือด ซึ่งเป็นอีกหนึ่งปัจจัยเสี่ยงของโรคความดันโลหิตสูงอีกด้วย
ขึ้นฉ่ายเป็นผักที่หลายคนนิยมนำมาประกอบอาหาร และยังเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิตได้อย่างน่าสนใจ สารพทาไลด์ (Phthalides) ในขึ้นฉ่ายจะช่วยให้กล้ามเนื้อบริเวณผนังหลอดเลือดคลายตัว ส่งผลให้หลอดเลือดขยายและความดันลดลง การรับประทานขึ้นฉ่ายสด ๆ หรือนำมาคั้นเป็นน้ำดื่มจึงเป็นวิธีที่ดีในการได้รับประโยชน์สูงสุด
ดื่มน้ำใบบัวบกแก้ช้ำในเป็นสรรพคุณที่คุ้นเคยกันดี แต่รู้หรือไม่ว่าใบบัวบกยังช่วยลดความดันโลหิตได้อีกด้วย สารไตรเทอปินอยด์ ไกลโคไซด์ (Triterpenoids Glycoside) ในใบบัวบกมีส่วนช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงและความยืดหยุ่นของหลอดเลือด ทำให้การไหลเวียนของเลือดเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และช่วยลดความดันโลหิตลงได้
Alt text: มะรุม
มะรุมจัดเป็นซูเปอร์ฟู้ดของไทยที่อุดมไปด้วยสารอาหารและมีสรรพคุณทางยามากมาย ข้อมูลจากคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ระบุว่า จากงานวิจัยทดลองในสัตว์ทดลองพบว่า สารสกัดจากมะรุมมมีฤทธิ์ช่วยลดความดันโลหิตและปกป้องหัวใจได้ นอกจากนี้ ยังสามารถนำมาประกอบอาหารเพื่อรับประทานได้อีกเช่นกัน
ตะไคร้เป็นสมุนไพรคู่ครัวไทยที่มีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์ น้ำมันหอมระเหยในตะไคร้มีฤทธิ์ช่วยขับปัสสาวะ ซึ่งเป็นกลไกหนึ่งที่ช่วยลดปริมาณของเหลวในร่างกายและส่งผลให้ความดันโลหิตลดลงได้ ดังนั้น การดื่มชาตะไคร้อุ่น ๆ จึงไม่เพียงแต่ช่วยให้ผ่อนคลาย แต่ยังเป็นประโยชน์ต่อการควบคุมความดันอีกด้วย
เช่นเดียวกับตะไคร้ ใบมะกรูดเป็นสมุนไพรที่ให้กลิ่นหอมและนิยมใช้ในอาหารไทยหลากหลายเมนู สารฟลาโวนอยด์และน้ำมันหอมระเหยในใบมะกรูดมีคุณสมบัติช่วยต้านอนุมูลอิสระและส่งเสริมการไหลเวียนของโลหิต การรับประทานอาหารที่มีใบมะกรูดเป็นส่วนประกอบจึงเป็นอีกวิธีง่าย ๆ ในการดูแลความดันโลหิต
น้ำกระเจี๊ยบสีแดงสดใสเป็นเครื่องดื่มสมุนไพรที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย สารแอนโทไซยานิน (Anthocyanins) ซึ่งเป็นสารที่ให้สีแดงในกลีบเลี้ยงของกระเจี๊ยบ มีคุณสมบัติคล้ายสารในกลุ่ม ACE inhibitors ซึ่งออกฤทธิ์ยั้บยั้งเอนไซม์สำคัญในร่างกาย ทำให้หลอดเลือดขยายตัว และช่วยลดความดันโลหิตลงได้ นอกจากนี้ ยังช่วยขับปัสสาวะอ่อน ๆ จึงมีส่วนช่วยในการลดความดันโลหิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ
โหระพาเป็นผักที่มีกลิ่นหอมเฉพาะตัวและอุดมไปด้วยสารยูจีนอล (Eugenol) ซึ่งมีงานวิจัยพบว่าอาจมีฤทธิ์เป็นตัวบล็อกช่องแคลเซียมตามธรรมชาติ (Natural Calcium Channel Blocker) ช่วยให้หลอดเลือดคลายตัวและส่งผลให้ความดันโลหิตลดต่ำลง การเพิ่มใบโหระพาสดในมื้ออาหารจึงเป็นทางเลือกที่ดีต่อสุขภาพ
ขิงเป็นสมุนไพรฤทธิ์ร้อนที่มีสรรพคุณหลากหลาย รวมถึงการช่วยลดความดันโลหิต โดยขิงจะทำหน้าที่คล้ายตัวบล็อกช่องแคลเซียมและยับยั้งเอนไซม์ ACE ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการควบคุมความดันโลหิต นอกจากนี้ยังช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดทำงานได้ดียิ่งขึ้น
แม้จะไม่ใช่สมุนไพรที่ใช้กันบ่อยนักในครัวเรือนทั่วไป แต่กระวานก็มีสรรพคุณที่ช่วยในการลดความดันโลหิตได้ อ้างอิงจากหอสมุดแพทย์แห่งชาติ ประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่าสารต้านอนุมูลอิสระในกระวานมีส่วนช่วยลดความดันโลหิต และยังมีฤทธิ์ขับปัสสาวะอ่อน ๆ ซึ่งเป็นผลดีต่อการควบคุมความดันอีกด้วย
แม้ว่าสมุนไพรลดความดันจะเป็นทางเลือกเสริมที่น่าสนใจ แต่สิ่งสำคัญที่สุดในการรับมือกับภาวะความดันโลหิตสูงคือการเฝ้าระวังและติดตามค่าความดันของตนเองอย่างสม่ำเสมอ เพราะฉะนั้นการมีเครื่องวัดความดันโลหิต ที่ได้มาตรฐานและใช้งานง่ายติดบ้านไว้ จะช่วยให้คุณสามารถตรวจเช็กความดันได้ด้วยตนเองเป็นประจำ ทำให้ทราบถึงระดับค่าความดัน และรู้ทันทีเมื่อมีภาวะความดันสูง เพื่อที่จะได้ปรึกษาแพทย์และวางแผนการดูแลสุขภาพได้อย่างทันท่วงที
และสำหรับผู้ที่กำลังมองหาเครื่องวัดความดัน แต่ยังตัดสินใจไม่ได้ว่า เครื่องวัดความดันยี่ห้อไหนดี ควรพิจารณาเลือกเครื่องที่ผ่านการรับรองมาตรฐาน และมีฟังก์ชันที่เหมาะสมกับการใช้งาน เช่น การบันทึกค่าความดันอัตโนมัติ ทั้งนี้ เครื่องวัดความดันจาก OMRON มีหลากหลายรุ่นให้ได้เลือกใช้ ให้เหมาะกับการใช้งาน มาพร้อมฟังก์ชันที่ใช้งานง่าย นอกจากนี้ผลิตภัณฑ์บางรุ่นยังสามารถเชื่อมต่อกับ OMRON connect แอปสุขภาพที่จะเป็นตัวช่วยสำคัญในการบันทึกค่าความดันโลหิต เพียงดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน คุณก็สามารถส่งข้อมูลค่าความดันโลหิตให้กับแพทย์ ครอบครัวหรือผู้ดูแลได้อย่างง่ายดาย ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างมากในการปรึกษาและติดตามการรักษาสุขภาพอย่างใกล้ชิดควบคู่ไปกับการรับประทานสมุนไพรที่เราแนะนำไปข้างต้นได้เช่นกัน
อย่างไรก็ตาม สมุนไพรลดความดันทั้ง 10 ชนิดที่กล่าวมานี้ เป็นเพียงทางเลือกเสริมในการดูแลสุขภาพควบคู่ไปกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหลัก เช่น การลดปริมาณโซเดียมในอาหาร การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การจัดการความเครียด และการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ สิ่งสำคัญคือควรตระหนักเสมอว่าการใช้สมุนไพรควรอยู่ในปริมาณที่พอเหมาะ และไม่สามารถทดแทนการรักษาทางการแพทย์แผนปัจจุบันได้ ผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูงหรือมีโรคประจำตัวอื่น ๆ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มรับประทานสมุนไพรใด ๆ เพื่อความปลอดภัย และอย่าลืมใช้เครื่องวัดความดันโลหิตตรวจเช็กค่าความดันของคุณอย่างสม่ำเสมอ เพื่อการควบคุมและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นในระยะยาว
References
กองทางเลือกแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (ม.ป.ป.). บัวบก. สืบค้นจาก https://thaicam.dtam.moph.go.th/wp-content/uploads/2021/08/4.พืชสมุนไพรเศรษฐกิจ-2564.pdf
กรมปศุสัตว์. (ม.ป.ป.). 5 สมุนไพรไทย…พิชิตความดันโลหิตสูง. สืบค้นจาก https://dld.go.th/th/images/stories/procure/2557/finance/25570909_15.pdf
คณะเภลัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. (ม.ป.ป.). มะรุม พืชที่ทุกคนอยากรู้. สืบค้นจาก https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/8/มะรุม-พืชที่ทุกคนอยากรู้/
ชลลดา ดีอำไพ. (2023). ความดันโลหิตสูง ลดด้วย 10 เมนูอาหารสุขภาพ. สืบค้นจาก https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/article/ลด-ความดันโลหิตสูง-ด้วย-10/
นักศึกษาแพทย์แผนไทยประยุกต์ ชั้นปีที่ 4 มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง. (2023). 4 สมุนไพร ลดความดัน. สืบค้นจาก https://www.opsmoac.go.th/phangnga-article_prov-preview-461991791874
ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร. (2025). ACE Inhibitors คู่มือการควบคุมความดันโลหิตอย่างมีประสิทธิผล. สืบค้นจาก https://www.siamhealth.net/public_html/medication/cardio/acei.html
Iran J Basic Med Sci. (2021). The effect of Elettaria cardamomum (cardamom) on the metabolic syndrome: Narrative review. สืบค้นจาก https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8917848/#abstract1
Multidisciplinary Digital Publishing Institute (MDPI). (2024). Garlic and Hypertension: Efficacy, Mechanism of Action, and Clinical Implications. สืบค้นจาก https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11397061/#abstract1
Ryan Raman. (2024). 10 Spices And Herbs That May Help Lower High Blood Pressure. สืบค้นจาก https://www.healthline.com/nutrition/herbs-to-lower-blood-pressure
|
บทความก่อนหน้า โรคความดันต่ำ ควรกินอะไรบ้าง? รวมอาหารควรกินเพื่อสุขภาพดี |
บทความถัดไป |
