Tăng huyết áp thai kỳ là một trong những biến chứng sản khoa phổ biến, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mẹ và bé nếu không được phát hiện kịp thời. Bài viết Omron sẽ giúp hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng điển hình, nhóm đối tượng nguy cơ cao và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
1. Khái quát về bệnh tăng huyết áp trong thai kỳ
Tăng huyết áp thai kỳ là tình trạng huyết áp tăng xuất hiện sau tuần thứ 20 của thai kỳ và thường trở lại bình thường trong vòng 6 tuần sau sinh. Mức độ nhẹ được xác định khi huyết áp nằm trong khoảng 140–159/90–109 mmHg, trong khi mức độ nặng là khi ≥160/100 mmHg.
Các thể lâm sàng của tăng huyết áp thai kỳ bao gồm:
- Tăng huyết áp mạn tính: Bắt đầu trước khi mang thai hoặc được phát hiện trước tuần 20 và vẫn kéo dài quá 42 ngày sau sinh.
- Tăng huyết áp thai kỳ: Xuất hiện sau tuần thai thứ 20 và thường trở về bình thường trong vòng 6 tuần sau sinh.
- Tiền sản giật: Tăng huyết áp kèm theo tiểu đạm có ý nghĩa lâm sàng (≥ 0,3g/24 giờ hoặc tỉ số albumin/creatinin niệu ≥ 30 mg/mmol).
- Tăng huyết áp mạn tính có biến chứng do thai: Tình trạng huyết áp mạn tính kết hợp với dấu hiệu tiểu đạm mới xuất hiện khi mang thai.
- Tăng huyết áp chưa phân loại trước sinh: Áp dụng khi huyết áp lần đầu được đo sau tuần 20, cần tái đánh giá sau 6 tuần hậu sản để xác định chính xác thể bệnh.
2. Nguyên nhân tăng huyết áp thai kỳ
Tăng huyết áp thai kỳ là một trong những rối loạn nghiêm trọng thường gặp khi mang thai, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Dù nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định, các yếu tố liên quan thường được phân loại thành các nhóm tình trạng sau:
- Tăng huyết áp mạn tính: Là tình trạng tăng huyết áp đã tồn tại từ trước khi mang thai, được chẩn đoán trước tuần thứ 20 hoặc kéo dài trên 12 tuần sau sinh. Bệnh thường liên quan đến các bệnh nền như cao huyết áp nguyên phát, đái tháo đường, rối loạn nội tiết.
- Tăng huyết áp thai nghén: Xuất phát từ các thay đổi sinh lý khi mang thai, bao gồm sự biến đổi huyết động, phản ứng miễn dịch và hoạt động của nhau thai.
- Tiền sản giật - Sản giật: Bắt nguồn từ nhiều cơ chế phức tạp như rối loạn quá trình xâm nhập mạch máu của nguyên bào nuôi, tổn thương nội mô, stress oxy hóa và bất thường miễn dịch.
Tăng huyết áp thai nghén
3. Những triệu chứng phổ biến của bệnh tăng huyết áp thai kỳ
Khi mang thai, tăng huyết áp là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến cả mẹ và bé. Việc nhận biết sớm các triệu chứng phổ biến sẽ giúp bạn chủ động đi khám và được xử trí kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những dấu hiệu cần lưu ý:
- Cơn đau đầu kéo dài không giảm dù đã nghỉ ngơi
- Rối loạn thị giác nhìn mờ, nhìn đôi hoặc bị mất thị lực tạm thời.
- Cảm giác đau ở vùng thượng vị, khó chịu hoặc đau nhói vùng bụng phía trên.
- Thay đổi trạng thái ý thức có thể bị lú lẫn hoặc mất ý thức thoáng qua.
- Khó thở, đau ngực vùng sau xương ức cảm giác khó thở thường xuyên.
4. Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp thai kỳ
Tăng huyết áp thai kỳ là một trong những biến chứng sản khoa nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi. Việc xác định sớm các đối tượng có nguy cơ cao là yếu tố quan trọng giúp phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả. Dưới đây là những yếu tố nguy cơ phổ biến làm tăng khả năng mắc tăng huyết áp thai kỳ:
- Phụ nữ mang thai lần đầu (con so)
- Mang đa thai (song thai, tam thai)
- Tiền sử tiền sản giật hoặc sản giật ở lần mang thai trước
- Tăng huyết áp mạn tính
- Đái tháo đường trước khi mang thai hoặc đái tháo đường thai kỳ
- Lupus ban đỏ hệ thống hoặc hội chứng kháng phospholipid
- Chỉ số BMI trước khi mang thai ≥ 30 (béo phì)
- Mẹ mang thai từ 35 tuổi trở lên
- Bệnh lý thận mạn
Phụ nữ mang thai lần đầu là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp thai kỳ
5. Biện pháp phòng ngừa bệnh tăng huyết áp trong thai kỳ
Tăng huyết áp trong thai kỳ có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, mẹ bầu cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:
- Bổ sung canxi trong chế độ ăn thiếu hụt
- Quản lý các yếu tố nguy cơ
- Theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe trong suốt thai kỳ
- Đo huyết áp chính xác để chẩn đoán bệnh tăng huyết áp thai kỳ
- Siêu âm thai định kỳ để theo dõi sự phát triển của thai nhi
Tăng huyết áp thai kỳ là tình trạng cần được theo dõi chặt chẽ để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé. Việc phát hiện sớm, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và tuân thủ lịch khám thai định kỳ sẽ giúp giảm thiểu biến chứng. Để hỗ trợ theo dõi tại nhà, mẹ bầu có thể lựa chọn máy đo huyết áp Omron có độ chính xác cao, dễ sử dụng và phù hợp cho phụ nữ mang thai.
