Sức khỏe tim mạch

Cách đọc chỉ số huyết áp đúng chuẩn và ý nghĩa từng thông số

Aug 04, 2025

Mỗi lần đo huyết áp, bạn có thể nhìn thấy hai con số xuất hiện trên màn hình. Nhưng liệu bạn có hiểu chúng đang nói gì về tình trạng sức khỏe của mình? Chỉ số nào là bình thường, chỉ số nào là cao hay thấp? Tâm thu, tâm trương có nghĩa là gì? Nếu không hiểu rõ, bạn có thể bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo sớm của cơ thể. Bài viết dưới đây của Omron sẽ giúp bạn biết cách đọc chỉ số huyết áp và hiểu rõ ý nghĩa của từng thông số một cách dễ nhớ và dễ áp dụng.

1. Tìm hiểu về các chỉ số huyết áp và ý nghĩa của chúng

Để theo dõi và kiểm soát huyết áp hiệu quả, trước hết bạn cần hiểu rõ hai chỉ số cơ bản trong mỗi lần đo: huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Mỗi chỉ số phản ánh một giai đoạn khác nhau trong chu trình hoạt động của tim và đều mang ý nghĩa riêng trong việc đánh giá tình trạng tim mạch.

1.1 Huyết áp tâm thu (SYS)

Huyết áp tâm thu (SYS) là con số đầu tiên trong kết quả đo huyết áp, ví dụ như 120/80 mmHg thì 120 là huyết áp tâm thu. Chỉ số này cho biết áp lực của máu lên thành mạch máu khi tim đang co bóp để đẩy máu đi khắp cơ thể. Huyết áp tâm thu cho thấy tim đang làm việc mạnh hay nhẹ và mạch máu có đàn hồi tốt không. 

Nếu con số này cao hơn bình thường (trên 130 mmHg), đặc biệt ở người lớn tuổi, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ bệnh tim hoặc đột quỵ. 

Huyết áp tâm thu (SYS) là con số đầu tiên trong kết quả đo huyết áp

Huyết áp tâm thu (SYS) là con số đầu tiên trong kết quả đo huyết áp

1.2 Huyết áp tâm trương (DIA)

Huyết áp tâm trương (DIA) là con số thứ hai trong kết quả đo huyết áp, ví dụ như 120/80 mmHg thì 80 là huyết áp tâm trương. Chỉ số này cho biết áp lực của máu lên thành mạch máu khi tim đang trong trạng thái nghỉ ngơi giữa hai nhịp đập, tức là lúc tim đang được “nạp lại” máu để chuẩn bị cho lần co bóp tiếp theo. Huyết áp tâm trương giúp đánh giá xem mạch máu có đang bị căng hay bị chèn ép khi tim nghỉ không.

Nếu chỉ số này cao (từ 80 mmHg trở lên), tim phải chịu áp lực thường xuyên ngay cả khi không hoạt động, lâu dài có thể gây mệt tim và tăng nguy cơ các bệnh tim mạch. Ngược lại, nếu chỉ số này quá thấp (dưới 60 mmHg), máu có thể không đủ để nuôi dưỡng tim và các cơ quan khác.

Huyết áp tâm trương (DIA) là con số thứ hai trong kết quả đo huyết áp

Huyết áp tâm trương (DIA) là con số thứ hai trong kết quả đo huyết áp

2. Cách đọc chỉ số huyết áp đúng chuẩn để theo dõi sức khỏe

Để đánh giá mức độ huyết áp và xác định nguy cơ sức khỏe tim mạch, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) đã đưa ra bảng phân loại huyết áp dựa trên hai chỉ số: huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Dưới đây là các mức phân loại cụ thể về chỉ số huyết áp mà bạn cần lưu ý khi đo

Phân loại Huyết áp tâm thu (mmHg) Huyết áp tâm trương (mmHg) Ghi chú

Huyết áp thấp

< 90

< 60

Có thể gây chóng mặt, mệt mỏi, ngất xỉu ở một số người

Bình thường

< 120

< 80

Mức lý tưởng, nên duy trì bằng lối sống lành mạnh

Tiền tăng huyết áp (Tiền huyết áp)

120–129

< 80

Nguy cơ cao bị tăng huyết áp nếu không điều chỉnh sớm

Tăng huyết áp giai đoạn 1

130–139

80–89

Cần theo dõi sát, thay đổi lối sống, có thể dùng thuốc nếu có yếu tố nguy cơ

Tăng huyết áp giai đoạn 2

≥ 140

≥ 90

Thường cần điều trị bằng thuốc kết hợp thay đổi lối sống

Cơn tăng huyết áp (khẩn cấp)

> 180

> 120

Cần can thiệp y tế ngay lập tức, nguy hiểm tính mạng

Tăng huyết áp tâm thu đơn độc

≥ 130

< 80

Phổ biến ở người cao tuổi, cần được theo dõi và điều trị riêng biệt

3. Hướng dẫn cách đo huyết áp đúng cách tại nhà

Nhiều người tưởng rằng khi đo huyết áp chỉ cần quấn máy và bấm nút là xong, nhưng một vài sai sót nhỏ có thể khiến kết quả sai lệch hoàn toàn. Nếu bạn đang theo dõi sức khỏe tại nhà, nhất là về tim mạch, thì việc đo đúng cách là yếu tố không thể xem nhẹ. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết, dễ làm nhưng cực kỳ quan trọng để bạn đo huyết áp chính xác ngay tại nhà.

Bước 1: Chọn thời điểm lý tưởng để đo phù hợp

  • Buổi sáng sau khi thức dậy (trước ăn sáng, trước uống thuốc nếu có).
  • Buổi tối trước khi đi ngủ.
  • Tránh đo huyết áp ngay sau khi ăn no hoặc sau vận động mạnh.

Buổi sáng là thời điểm lý tưởng để đo phù hợp để đo huyết áp

Buổi sáng là thời điểm lý tưởng để đo phù hợp để đo huyết áp

Bước 2: Chuẩn bị trước khi đo

  • Nghỉ ngơi ít nhất 5 phút trước khi đo. Tránh đo sau khi vừa hoạt động thể chất, leo cầu thang, hoặc làm việc nặng.
  • Không hút thuốc, uống cà phê, trà, hoặc rượu ít nhất 30 phút trước khi đo, vì các chất kích thích này có thể làm huyết áp tăng tạm thời.
  • Đi tiểu trước khi đo, vì bàng quang đầy có thể làm tăng huyết áp.
  • Ngồi yên, thư giãn, tránh nói chuyện hay căng thẳng trong lúc đo.

Bước 3. Tư thế ngồi đúng khi đo huyết áp

  • Ngồi trên ghế có tựa lưng, hai chân đặt phẳng trên sàn, không bắt chéo chân.
  • Tay đặt lên bàn ngang với vị trí tim, lòng bàn tay ngửa lên.
  • Tay không nên co lại hoặc giữ căng, thư giãn thoải mái. 

Ngồi đúng tư thế khi đo huyết áp

Ngồi đúng tư thế khi đo huyết áp

Bước 4: Cách đặt vòng bít (bao đo huyết áp)

  • Quấn vòng bít quanh phần trên cánh tay trần, cách khuỷu tay khoảng 2–3 cm.
  • Đảm bảo vòng bít vừa khít, không quá lỏng hoặc quá chặt.
  • Nếu bạn dùng máy đo điện tử tự động, hãy làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất – hầu hết các máy sẽ phát ra âm thanh hoặc hiển thị khi vòng bít được đặt đúng.

Bước 5: Tiến hành đo

  • Bấm nút khởi động (với máy đo điện tử) và giữ nguyên tư thế cho đến khi máy báo kết quả.
  • Nếu bạn dùng máy đo huyết áp cơ và ống nghe, cần có người hỗ trợ có kinh nghiệm đo.
  • Không nói chuyện, di chuyển hoặc cử động tay trong lúc máy đang đo.

Bước 6: Ghi lại kết quả

  • Ghi đầy đủ: huyết áp tâm thu, huyết áp tâm trương, nhịp tim (nếu máy đo có).
  • Nên đo 2–3 lần liên tiếp cách nhau 1–2 phút, sau đó lấy giá trị trung bình để tăng độ chính xác.
  • Ghi chú thêm thời gian đo, tình trạng cơ thể (ví dụ: vừa ngủ dậy, trước ăn, sau vận động nhẹ…).

Lưu ý quan trọng:

  • Đo huyết áp đều đặn ít nhất 1–2 lần/ngày nếu bạn đang trong quá trình theo dõi hoặc điều trị tăng huyết áp.
  • Dùng cùng một cánh tay để đo mỗi lần (thường là tay không thuận).
  • Luôn dùng máy đo chất lượng, được hiệu chuẩn định kỳ.

Đo huyết áp đúng cách sẽ giúp bạn biết được tình trạng cơ thể hiện tại

Đo huyết áp đúng cách sẽ giúp bạn biết được tình trạng cơ thể hiện tại

4. Đọc chỉ số dễ dàng cùng máy đo huyết áp Omron

Bạn có thể không cảm nhận được huyết áp đang tăng, nhưng cơ thể thì vẫn phải chống chọi âm thầm. Nhiều người chỉ phát hiện mình bị cao huyết áp khi đã xuất hiện biến chứng. Trong nhịp sống hiện đại đầy áp lực, việc chủ động theo dõi huyết áp không chỉ dành cho người bệnh mà là nhu cầu thiết yếu cho mọi gia đình. Máy đo huyết áp tại nhà trở thành “trợ lý sức khỏe” không thể thiếu, nhưng không phải thiết bị nào cũng dễ dùng, đáng tin cậy và phù hợp với người dùng phổ thông.

Đọc chỉ số dễ dàng cùng máy đo huyết áp Omron

Đọc chỉ số dễ dàng cùng máy đo huyết áp Omron

Với hơn 80 năm kinh nghiệm và hiện diện tại hơn 130 quốc gia, Omron là thương hiệu tiên phong trong lĩnh vực máy đo huyết áp tự động, chiếm tới 63% thị phần toàn cầu. Không chỉ được tin dùng tại các bệnh viện và phòng khám, Omron còn đồng hành cùng Hội Tim Mạch Việt Nam trong việc cung cấp dữ liệu huyết áp chính xác, hỗ trợ bác sĩ nâng cao hiệu quả điều trị. Máy đo huyết áp Omron được trang bị các công nghệ nổi bật như:

  • Công nghệ Intellisense: Tự động bơm và xả hơi phù hợp với từng người, giúp đo huyết áp nhanh, chính xác và êm ái.
  • Công nghệ IntelliWrap: Đảm bảo kết quả đo chính xác ngay cả khi vòng bít không được quấn đúng cách.
  • Kết nối Bluetooth: Đồng bộ dữ liệu với ứng dụng Omron Connect để theo dõi và lưu trữ kết quả trên điện thoại.
  • Giao diện tiếng Việt trên ứng dụng: Dễ sử dụng cho người Việt, hỗ trợ theo dõi sức khỏe và chia sẻ dữ liệu với bác sĩ.
  • Bộ nhớ lưu kết quả: Lưu trữ nhiều lần đo cho 1 hoặc 2 người dùng, giúp theo dõi huyết áp theo thời gian.
  • Cảnh báo nhịp tim bất thường: Giúp phát hiện sớm dấu hiệu rối loạn nhịp tim hoặc nguy cơ tim mạch.
  • Hướng dẫn quấn vòng bít đúng: Một số dòng máy có đèn hoặc biểu tượng hiển thị nếu vòng bít chưa được đeo đúng cách.
Với công nghệ hiện đại, độ chính xác cao và sự thấu hiểu nhu cầu người dùng, Omron không chỉ là thiết bị y tế, mà còn là người bạn đồng hành đáng tin cậy trong từng nhịp tim khỏe mạnh. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình, bắt đầu từ việc hiểu rõ những con số huyết áp ngay hôm nay.
Video nổi bật
Giữ cập nhật
|Thích
Video nổi bật
Giữ cập nhật
|Thích